امام حسین علیه السلام قهرمان جهانی مبارزه با ظلم و بی عدالتی

(قسمت اول)

امام حسین علیه السلام، در واقعه‌ی عاشورا در کربلا، با ایستادگی در برابر ظلم و فساد حاکم زمان خود، به نمادی از شجاعت، عدالت‌خواهی، و مقاومت در برابر ظلم تبدیل شد. او با قربانی کردن جان خود و خانواده‌اش، به جهانیان نشان داد که ارزش‌های انسانی و اخلاقی آنقدر مهم هستند که حتی به بهای جان خود، باید از آنها محافظت کرد.

آنچه که به امام حسین علیه السلام شایستگی دریافت این عنوان بزرگ را می‌دهد ویژگی‌های منحصر به فردی است که در او بوده و در روز عاشورا به طور کامل نمایان شد.

در اینجا ما بطور مختصر به بخشی از این ویژگی ها اشاره می کنیم:

شجاعت بی نظیر: نخستین و مهمترین ویژگی او، شجاعت بی‌نظیرش در مبارزه با ظلم و ستم بود. ایشان با وجود آگاهی کامل از خطرات و عواقب مقاومت در برابر حکومت مستبد یزید، تصمیم گرفت تا با فداکاری و از خود گذشتگی، قیام خود در برابر استبداد و بی عدالتی را علنی سازد.

ایشان در  وصیت‌نامه خود به برادرش محمد حنفیه و نیز در نامه هایی که در طول مسیر حرکت از مدینه به کربلا نوشت و برای افراد مختلف ارسال کرد به روشنی اعلام کرد که قیامش نه برای طلب قدرت یا ایجاد فساد در جامعه، بلکه برای اصلاح امت جدش رسول‌الله صلی الله علیه و آله و سلم و احیای امر به معروف و نهی از منکر است و در این راه از همه خطرات و سختی‌های مسیر بخوبی آگاه است.

به هنگام خروج از شهر مدینه و در جمع «بنی هاشم»، بر روی کاغذی چنین نوشت و به آنان سپرد: «بسم اللّه ِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ مِنَ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلیٍّ اِلی بَنی هاشِمٍ اَمّا بَعْدُ، فَاِنَّهُ مَنْ لَحِقَ بی مِنْکُمْ اُسْتُشْهِدَ، وَ مَنْ تَخَلَّفَ لَمْ یَبْلُغْ مَبْلَغَ الْفَتْحِ وَ السَّلام» ، «بنام خداوند بخشنده مهربان، این نامه از حسین بن علی برای بنی هاشم است. امّا بعد (از ستایش خدا) پس به راستی هر کس به من (در این قیام) ملحق شود به شهادت می رسد، و کسی که تخلّف کند به پیروزی نخواهد رسید».

در مسیر حرکت به سمت کوفه، با فرزدق، شاعر معروف آن زمان، ملاقات کرد. فرزدق به ایشان گفت:  که دل‌های مردم کوفه با اوست اما شمشیرهایشان علیه او خواهد بود. امام علیه السلام با شنیدن این هشدار، به فرزدق پاسخ داد که هر چه خدا بخواهد، همان خواهد شد.

همچنین در روز عاشورا و پیش از آغاز نبرد، خطبه‌ای خطاب به لشکر دشمن ایراد کرد و در آن به یادآوری ظلم‌ها و ناعدالتی‌های حکومت یزید پرداخت و اعلام کرد که تحت هیچ شرایطی حاضر نیست با حکومتی که بر پایه ظلم و فساد بنا شده است، بیعت کند. این پاسخ و این خطبه نشان‌دهنده آگاهی کامل آن حضرت از شرایط خطرناک و شهادت احتمالی خود در مسیر این مبارزه است.

عدالت‌خواهی و اهمیت دادن به حقوق انسانی: بدون تردید مهمترین دلیل امام علیه السلام در این مبارزه تاریخی، آنگونه که در نامه ها و اسناد باقیمانده از ایشان ملاحظه می شود، نقض اصول اخلاقی و دینی و ارزش هائی همچون عدالت و حقوق بشر، توسط حاکم مستبد آن روز بوده است. وی همواره با تأکید بر این اصول اخلاقی و دینی، اصرار داشت که ارزش‌های انسانی باید بالاتر از منافع شخصی و دنیوی قرار گیرد.

امام حسین علیه السلام در یکی از نامه‌های مهم خود خطاب به اشراف و بزرگان بصره می نویسد: «ای مردم! شما دیدید که یزید بن معاویه چه اعمالی انجام می‌دهد. او شراب می‌نوشد، قوانین الهی را نادیده می‌گیرد و حقوق مردم را ضایع می‌کند، من به دنبال اصلاح امور امت جدم هستم و قصد دارم امر به معروف و نهی از منکر را اجرا کنم. پس اگر شما نیز به دنبال عدالت و حقوق انسانی هستید، من را یاری کنید»، همچنین در نامه‌ ای که برای مردم کوفه نوشتند به وضوح به حقوق انسانی و ضرورت اصلاح امور اشاره کرد و می فرماید: «ای مردم کوفه! شما می‌دانید که ما اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله هستیم و وظیفه داریم که عدالت و حقوق انسان ها را احیا کنیم. یزید بن معاویه بر خلاف اصول اسلام عمل می‌کند و حقوق مردم را نادیده می‌گیرد. من از شما می‌خواهم که به ندای حق پاسخ دهید و با من در مبارزه با ظلم و ستم همکاری کنید». امام در بخش پایانی این نامه چنین می فرماید: « فَلَعَمْری ما الْاِمامُ اِلّا العامِلُ بِالْکِتابِ وَ الْآخِذُ بِالْقِسْطِ، وَ الدّائِنُ بِالْحَقِّ وَ الْحابِسُ نَفْسَهُ عَلی ذاتِ اللّه ِ وَ السَّلام» ، « به جانم سوگند! کسی نمی تواند امام باشد مگر این که به کتاب خدا، قرآن عمل کند و طبق عدالت رفتار کند و متدین به دین حق باشد و نفسش را در محدوده خواسته های خدا حَبْس نماید و تسلیم بی چون و چرای خداوند باشد».

امام در نامه ‌ای که به حاکم بصره، عبیدالله بن زیاد، نوشت با صراحت به ظلم و ستم حکومت یزید اشاره کرده و از او خواسته که به عنوان کارگزار حکومت یزید دست از این ظلم و ستم برداشته و به عدالت و حقوق انسان های بی پناه احترام بگذارد و در گناه یزید شریک نشود». همه ی این اسناد بخوبی نگاه عدالت خواهی و اصلاح محوری آن امام بزرگ را نمایش می دهد.

صبر و استقامت بی مثال در مقابل سختی‌های مبارزه: سومین ویژگی که امام حسین علیه السلام را شایسته عنوان قهرمان مبارزه با ظلم وفساد می‌کند قدرت تحمل سختی‌های بی‌شماری است که در تاریخ نمونه آن بسیار کم است.

یکی از بزرگترین مصیبت‌هایی که آن حضرت در روز عاشورا تحمل کردند، تشنگی شدید بود. سپاه یزید به فرماندهی عمر بن سعد، آب فرات را بر روی اهل بیت و یاران امام علیه السلام بست. این تشنگی به ویژه برای کودکان و زنان کاروان امام بسیار دردناک بود بگونه ای که در روز عاشورا، هنگامی‌که امام حسین علیه السلام کودک خردسالش حضرت علی اصغر علیه السلام را بر دستان گرفت، فریاد زد: «یا قومُ، قَتَلْتُم شِیعَتی و أهلَ بَیْتِی و قَد بَقِیَ هَذا الطِفلُ یَتَلَظَّى عَطَشاً فاسقُوه شَربهً مِنَ المَاء»، « اى قوم! شیعیان و اهل بیتم را کشتید و فقط این طفل باقى مانده که از عطش بخود مى‏پیچد، او را با جرعه ای آب سیراب کنید».

تشنگی طاقت فرسا، زخم و جراحات فراوان، شهادت فرزندان ، برادران و یاران با وفا و در کنار همه ی اینها ، اسارت همه زنان و فرزندان و بازماندگان، مصیبتی است که تحمل آن جز از یک انسان بزرگ و اسوه و قهرمان مبارزه برای حق طلبی بر نمی آید.

سید هاشم موسوی